Diverse winti Atributen
Pa Moni
kralen, schelpen, geweren, kleding en andere ruilgoederen kochten Nederlanders tussen 1600 en 1850 slaven in Afrika. Ook kinderen.
De sporen van die handel zijn hier in Nederland nog aanwezig. Tien jaar geleden vond Thijs Mathijsse in zijn achtertuin een oude oven waar de glaskralen werden gemaakt. De Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek heeft vastgesteld dat ze minstens 4 eeuwen oud zijn!
Cauri schelpen waren ook een betaalmiddel in Afrika. Ze komen eigenlijk van de Malediven. In Suriname worden deze schelpen nog altijd 'pa moni' genoemd. Nederlandse schepen van de Verenigde Oostindische Compagnie haalden grote aantallen schelpen uit de Malediven en namen die tegelijk met de nootmuskaat, peper en andere koloniale handel uit Oost-Indië mee.
De schepen van de West Indische Compagnie en van de latere Middelburgse Commercie Compagnie gebruikten de cauri schelpen om onder andere slaven mee te kopen. Maar soms verging er een schip, zoals de Bantam bij Vlissingen (1697) en de Reigersbroek bij Westkapelle (1738). En spoelden de kralen eeuwen later aan op een strand.
De kreton ook wel de Croton genoemd.
De kreton plant is een aisa plant. Deze staat voor rijkdom kracht.
Met haar bonte verschijning overtroeft de Croton alle andere bladplanten. Met een veelvoud van kleuren, tekeningen, vormen en schakeringen bevestigt ze haar superioriteit. Ze ontvouwt een verscheidenheid die zelden bij andere kamerplanten wordt teruggevonden en de eeuwige herfst in de kamer brengt.
Wolfsmelk
De Croton is een tropisch wolfsmelkgewas en verwant aan overbekende kamerplanten als de Kerstster en de Christusdoorn. De naam is afgeleid van het Griekse kroton dat "teek" betekent en zinspeelt op de gelijkenis van de zaden met deze beestjes. De plant is al ruim twee eeuwen in cultuur, hetgeen resulteerde in een breed kamerplanten- assortiment met talrijke mooie selecties. Het is een typische bladplant die zich tooit met stevige, leerachtige bladeren, die in kleur en vorm een grote variatie vertonen. Nochtans telt het geslacht maar een beperkt aantal soorten en de meeste cultuurvariëteiten zijn tot één enkele soort -Codiaeum variegatum– te herleiden. De soort is in oorsprong een genetisch zeer variabele heester met talloze groeivarianten. De cultuurvariëteit ‘Pictum’ wordt door de meeste botanici als de stamvader van bijna alle Crotons aangewezen.
Bont allegaartje
De herkomst van de plant wordt in Maleisië of Indonesië gezocht, waar ze van oudsher een rol speelt bij ceremonieën en ook als sierplant en medicinale plant van grote betekenis is geweest. Het lag dus voor de hand dat de plant ook Europa zou veroveren. Toen de eerste planten in Engeland arriveerden, hadden ze nog bescheiden allures, maar er zijn sindsdien zijn tal van smal- en breedbladige varianten ontstaan, met spikkels, vlekken of strepen op de bladeren en in allerlei kleurschakeringen van wit, geel, groen en rood. Alle cultivars opsommen is een onmogelijke zaak temeer haast elke kweker eigen cultivarnamen hanteert of ze als hybriden aanbiedt. Wie echter goed oplet kan bijwijlen merkwaardige staaltjes tegenkomen zoals de kleurrijke ‘Golden Bell’ en ‘Purple Bell’. De bladeren van beide rassen zijn zo diep ingesneden dat de bladpunten als een klokje aan de nerf hangen. De verscheidenheid in bladvorm is vooral bij de breedbladige typen bijzonder groot. Naast planten met ovale, gaaf gerande bladeren komen ook varianten met spitse of gegolfde bladeren voor, alsook vormen die lijken op een eikenblad of een gekrulde schapenhoorn (‘Cornutum’).
Plant met grote sier
De Croton verkiest in de kamer een lichte standplaats, maar moet - behalve in de winter - steeds uit de volle zon gehouden worden. Hoe meer licht de plant krijgt hoe mooier en bonter het blad kleurt. Om goed te gedijen verlangt de plant een temperatuur tussen 18° en 21°C. Belangrijker is evenwel een voldoende hoge luchtvochtigheid. Hou ze daarom uit de buurt van de verwarming. Een goede methode om de luchtvochtigheid op peil te houden is de eilandmethode. Daarvoor wordt de plantpot in een schaal op een omgekeerd schoteltje of een andere kleine verhoging geplaatst, waarna de schaal tot net onder de wortelkluit met water wordt gevuld. Daarnaast houdt men de plant in conditie door regelmatig de bladeren te broezen en met een zacht en vochtig doekje of sponsje af te wrijven.
Een te lage temperatuur of luchtvochtigheid resulteert meestal in bladverlies en opent de deur voor ongewenste gasten als spint, meeldauw en trips. Tijdens de groeiperiode -van maart tot augustus- mag deze veeleisende plant tamelijk vochtig gehouden worden. Vanaf de herfst wordt evenwel spaarzamer gegoten. Oudere planten ondersteunt men tijdens de groeiperiode met een regelmatige mestbeurt. Een kalkrijke mest- en watergift levert de fraaiste bladkleuren op.
Bijzondere verzorgingseisen
Planttype:
Heesterachtige bladplant met talloze vorm- en kleurvariëteiten en verschillende bladtekeningen. Tussen 30 tot 150 cm hoog en 20 tot 70 cm breed.
Kopro beki
Lang lang geleden als je koper in huis had was je wel gesteld.
aisa staat bekend om veel macht kennis en GELD.
De aisa mama is een bigisma met mek meki. prodo misi enz.
Vroeger hadden rijke mensen veel koper in huis als teken dat het ze goed ging.
We konden geen gouden bekkens betalen,maar koper wel,hoe meer koper in huis, en het moest glimmen,des te meer het je goed ging.
In de koperen bekken ziet ze graag die 1 kleine florida water
2 agio sigaren
2 blauwsel
1 kalebas
1 bruin bier
1 wit bier
1 malasse
1 orgeade
1 sweet sopi wit
1 sweet sopi rood
1 kaars
1 grote pimba
1 aisa pangi.
1 pompeia groot
1 mini djarusu sturu.
1 kopro beki
1 pop (hoeft niet het mag )
Vlag suriname met stok . Dit zijn voorbeelden wat je erin kan zetten.Voor een ieder verschillend.
Molassie
Hoe heet het?
Melasse / molasse, suikerriet melasse, blackstrap molasses (engels).
Wat is het?
Vroeger een afvalproduct dat overbleef bij het maken van suiker uit suikerriet, maar tegenwoordig weet men het zo te bewerken dat het een zeer bruikbaar en zelfs gezond bijproduct is geworden. Sap uit suikerriet wordt ingekookt waarbij de suikers karamelliseren, deze zoete siroop heet dan “first molasses”. Omdat dit proces bedoeld is om suiker te winnen wordt hier de suiker uitgehaald, wat overblijft wordt verder ingekookt en heet dan “second molasses”, stukken minder zoet en ook een beetje bitter. Hier worden de laatste suikers ook uitgefilterd en wat je dan overhoudt heet “blackstrap molasses”. Niet zoet, behoorlijk bitter en vol mineralen.
Hoe te gebruiken?
In sommige landen gebruikt men blackstrap melasse als voedingssupplement: 2 theelepels per dag opgelost in warm water of melk. Maar het wordt ook gebruikt in brood en gebak. Fabrikanten gebruiken het bij de productie van rum, donker bier, sojasaus en ketjap. Koel en donker nog lang te bewaren.
Prasara sibie
de prasara sibi wordt gebruikt voor de leba winti.en bij de voordeur opgehangen
De Prapi
Een Prapi is een pot van aardewerk waarin met de blote handen kruiden worden fijn gewreven die gebruikt worden in kruidenbaden. Het is een indiaans attribuut maar wordt veel gebruikt door andere bevolkinsgroepen.
Pemba ook wel in het surinaams Pimba genoemd
Pemba is een dik krijt welke gewonnen wordt in het Afrikaanse gebergte Kabanda. Het werd door de plaatselijke stammen ontdekt en gebruikt, in combinatie met natuurlijke kleurstoffen, om hun gezicht en lichaam ermee in te wrijven bij het ten strijde trekken tegen vijanden en hun de oorlog te verklaren.
Slechts door toeval werden de wonderbaarlijke eigenschappen ontdekt door een jong Afrikaans meisje, Pemba genaamd (later werd haar naam aan het krijt gegeven) en dochter van een belangrijke stamhoofd. Helaas, het meisje moest maagd blijven om te worden geofferd aan de goden. Doch was er een vreemdeling die tot het gebied kon doordringen, het meisje Pemba leerde kennen en zich met haar verloofde.
Haar vader kwam erachter en gaf zijn mannen de opdracht de vreemdeling te doden en voor de krokodillen te werpen in de Heilige Rivier U-sil. Pemba, die dit te weten kwam, en hierdoor zeer te neergeslagen was, wreef zich volledig in met het witte krijt, als oorlogsverklaring aan haar vader. Zij deed dit samen met andere stamleden die niet tevreden waren met de wrede plannen van het staatshoofd.
Hun optreden had echter een heel eigenaardige werking. Het stamhoofd werd, geconfronteerd met de in het krijt gehulde lichamen niet opgehitst tot oorlog, maar werd kalm en aanvaarde plots de liefdesrelatie van zijn dochter met de vreemdeling. Sinds dit voorval werd ontdekt dat het krijt een enorme liefde- en vredesopwekkende uitstraling bezat en er tevens voor zorgt dat belangrijke levenswensen uitkomen.
