Winti
WINTI betekent letterlijk ‘wind’, naar het gevoel dat de nabijheid van een god geeft: alsof er een tornado langskomt.
Winti is een natuurreligie, een traditionele geloofsovertuiging van de Afro Surinamers. Afro Surinamers zijn afstammelingen van Afrikaanse slaven. Onze voorouders welke vanuit Afrika met de bood naar Suriname zijn vervoerd hebben gedurende de tocht een sterke verbondenheid weten te creëren. Aan land kreeg deze saamhorigheid een vervolg in de worm van verzet tegen de onderdrukking en uitbuiting van het sterke zwarte ras. Rituelen hebben ervoor gezorgd dat de onderdrukking en uitbuiting kon worden ontlopen. Deze rituelen werden geprepareerd als OBIA’S.
Vandaag de dag noemen wij deze de WINTI OBIA’S.
Een obia kunnen wij zien als een geest of spirituele kracht welke bijzondere gaven bezit.
Een obia kunnen wij ook typeren als een dresi (medicijn)
Iemand die geïnspireerd wordt door een obia die genezen kan noemen we een obia-man.
Dus kunnen we stellen dat WINTI is alles wat ontwikkeld is tot een OBIA.
Jeje winti konfo’s (bovennatuurlijke krachten)
In de Winti cultuur is de grens tussen goed en kwaad zeer dun. Een Winti belijder kan zowel goede als kwade activiteiten verrichten. Een doeman of obiaman ( Winti genezer) bezit krachtige en hoge Winti's, middels wie hij mensen geneest of adviseert.
Wie in Winti gelooft ziet de wereld als een schepping van de God daarbij spelen de elementen grond, de lucht, het water en het bos een belangrijke rol. Reïncarnatie staat ook aan de basis van de Winti geloof.
De voorouderverering is dan ook zeer belangrijk. De Kabrá's vooroudergeesten worden op gezette tijden vereerd, en men gelooft dat deze in geestelijke vorm altijd bij hun familieleden zijn en over hen waken
bron.De verschillende OBIA’S WINTI
De dyarusu(jaloerse )sturu ( stoel) of de Aisa sturu
Dit meubelstuk kun je vinden in vele woonkamers.Vooral bij de Afro Surinamers. De stoel stamt uit de periode van de slaventijd. In die tijd was het de gewoonte dat de slavenhouder voor hem en zijn echtgenote een schommelstoel liet maken,waarin zij aangenaam kon verpozen.
De slavenhouder hield er ook vaak een buitenvrouw op na. Ze stond bekend als Sisi. Voor haar werd een stoelgemaakt met een geheel andere vormgeving dan de schommelstoel. Bij deze stoel, al gauw Sisi Sturu genoemd, bestaan de rugleuning en armleuning uit een aaneensluitend geheel, in de vorm van een driehoek. Hierdoor is de stoel gemakkelijk in een hoek te schuiven. De Sisi plaatste haar hoofddoek en sjaal op de stoel wanneer zij terugkwam van de kerk of van een terug gekomen feest. Doordat men er vanuit ging dat de Sisi altijd jaloers was op de wettige echtgenote van de meester, zou de stoel na verloop van tijd door onbegrip 'Dyarusu Sturu' genoemd worden.
Een van de mogelijkheden over het onstaan van de naam 'Dyarusu sturu' is, dat de stoel zo werd genoemd vanwege de jaloezie van Susanna Du Plessis . Omdat haar slavin Alida een schoonheid was. Du Plessis verdacht haar man ervan dat hij Alida's borsten begeerde. Haar wrede reactie hierop zou aanleiding geweest zijn voor de naam 'Dyarusu Sturu'.
De stoel speelt ook een belangrijke rol in de Winti cultuur. Wanneer een persoon Aisa-winti heeft, adviseert men meestal om een Dyarusu Sturu te laten maken. Slechts de persoon die de stoel heeft laten maken mag er op zitten tenzij a sturu sreka(ingewijd) is beslist niet voor gasten. Veelal plaatst men een koperen bekken(kopro beki) op de stoel, eventueel met giften in de vorm van diverse dranken voor de Aisa erin.
Bij nader onderzoek blijkt de stoel echter niet typisch Surinaams te zijn. Het model stamt uit Nederland en de vorm is ook nagemaakt in andere Nederlandse koloniën, waaronder Nederlands-Indië en Zuid-Afrika. Deze variant op de burgemeestersstoel stamt uit de achttiende eeuw en wordt ook wel als Burgomasterstoel of Burghermeesters stoel aangeduid. Deze stoel had blijkbaar zo'n opmerkelijke vorm dat de koningin van Engeland een miniatuur heeft laten maken voor haar poppenhuis.
Het gaat bij deze stoel dus om de typische, afwijkende vorm. Wat ze allen gemeen hebben, is dat de vierkante zitting met de punt naar voren is gericht en een van de vier poten dus ook middenvoor is gepositioneerd. De stoel lijkt typisch gemaakt voor een man. Of, als de zitting groot genoeg is, zou je er met twee personen op kunnen zitten. Wel enigszins met de ruggen tegen elkaar. Dan lijkt de naam ‘jaloerse stoel’ ook verklaarbaar.
We zien ook modellen met een verhoogde rug in de vorm van een boog. De zittingen van deze koloniale stoelen werden van riet gevlochten om in het warme klimaat nog enige luchtigheid te bieden. In Suriname zijn de armleuningen en poten van deze met de hand vervaardigde houten stoelen meestal met bloemmotieven, hoewel er ook andere motieven voorkomen, zoals bijvoorbeeld twee in elkaar geslagen handen. Bij de duurdere modellen zijn de spijlen mooi gedraaid en versierd met koperen banden